30 Maja 2014 r. na zjeździe sprawzodawczo-wyborczym Krajowej Izby Architektów RP przedstawiono oficjalnie projekt Kodeksu urbanistyczno-budowlanego. Pracami nad Kodeksem kierował prof. Zygmunt Niewiadomski, który przewodniczy Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Budowlanego. Przy jego tworzeniu współpracowały środowiska architektów i prawników. Projekt dostępny jest online, można go ściągnąć ze strony Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju. Finalna wersja dokumentu poprzedzona będzie konsultacjami społecznymi, autorzy zachęcają architektów do składania uwag i propozycji ewentualnych zmian.

Nie da się ukryć faktu, że Kodeks urbanistyczno-budowlany jest dokumentem wyczekiwanym przez inwestorów. Polska potrzebuje ujednoliconego dokumentu, które w sposób całościowy będzie opisywał proces inwestycyjno-budowlany. Jest to niezbędne, by zapewnić możliwość zrównoważanego rozwoju i opanować szerzący się chaos architektoniczny. Ponadto w wielu miejscach prawo budowlane jest nieostre, powodując liczne problemy z interpretacją jego zapisów. Dodatkowo przpisy są rozproszone w licznych aktach prawnych. Dlatego Kodeks powinien w sposób jednoznaczny zebrać i zdefiniować zawarte w nim pojęcia.

W przedstawionym projekcie Kodeks reguluje kwestie; „kształtowania i realizacji lokalnej polityki przestrzennej, przygotowania terenów pod inwestycje, realizacji inwestycji, w tym inwestycji celu publicznego, utrzymania obiektów budowlanych, a także organizacji i zasad działania organów administracji publicznej w tych dziedzinach”. Jego zapisy nie dotyczą natomiast terenów zamkniętych decyzją MON, lub ministra spraw wewnętrznych, kwestii scalania gruntów rolnych i leśnych, obszarów morskich czy projektowania, utrzymania i rozbiórki wyrobisk górniczych w górotworach.

W art. 3 podjęto się zdefiniowania najważniejszych pojęć użytych w Kodeksie, pojawiają się tam jasne i zwięzłe definicje kluczowych dla procesu inwestycyjno-budowlanego pojęć takich jak; akt planowania przestrzennego, budowa, budynek, infrastruktura techniczna, obiekt budowlany, obiekt małej architektury, obszar oddziaływania inwestycji czy roboty budowlane. W sumie zdefiniowano 21 pojęć i należy przyjąć, że po konsultacjach społecznych liczba ta najpewniej ulegnie zwiększeniu. Jako uczestników procesu budowlano-inwestycyjnego Kodeks wskazuje; inwestora, gminę, osoby wykonujące samodzielne funkcje techniczne w procesie inwestycyjno-budowlanym (projektant, kierownik budowy, inspektor nadzoru technicznego), oraz organy administracji publicznej.

Dużą zmianą w stosunku do obecnych przepisów będzie wzmocnienie roli organów samorządu terytorialnego w kreowaniu ładu architektonicznego. Gminy mieszczące się na terenach pod nową zabudowę będą miały obowiązek sporządzania planów miejscowych. Pochwalić należy planowaną rezygnację z wydawania decyzji o zabudowę, które często miały zbyt ogólny charakter. Zwiększy się także liczba obiektów, które będą wymagały tylko zgłoszenia, by rozpocząć budowę.

Eksperci pytani o to jaki wpływ może mieć nowy Kodeks na polskie budownictwo wskazują, że powinien ograniczyć formalności, oraz skrócić czas oczekiwania na pozwolenie na budowę. Poprawić powinna się także jakość planowania przestrzennego, którego ostatnich latach mocno kulało. Planowany koniec prac nad dokumentem to koniec tego roku.

G.S