Aktualności

Louis Sullivan - “ojciec wieżowców”

data dodania: 2014-09-09

Wieżowce to nieodłączny element współczesnej tkanki urbanistycznej. Charakterystyczne, strzeliste bryły, na stałe wpisały się w pejzaż wielu miast i zdominowały panoramy metropolii do tego stopnia, że z czasem stały się ich wizytówką czego świetnym przykładem jest chociażby Nowy Jork. Obecnie tak popularne, niegdyś budziły sensację i wyzwalały skrajne emocje. Jedni widzieli w nich zapowiedź przyszłości projektowania inni twierdzili, że psują strukturę i wewnętrzną spójność miejskiej tkanki. Za jednego z twórców nowoczesnego wieżowca uznaje się amerykańskiego architekta Louisa Sullivana, którego projekty domów, budynków instytucjonalnych ale przede wszystkim właśnie „drapaczy chmur” zaprowadziły na sam szczyt branży architektonicznej i sprawiły, że stał się jednym z najbardziej wpływowych projektantów swojej epoki.

Louis Henry Sullivan urodził się 3 września 1856 w Bostonie. Po ukończeniu szkoły średniej studiował przez rok architekturę w Massachusetts Institute of Technology. Następnie przeniósł się do Filadelfii gdzie podjął pracę w pracowni Franka Furnessa. Recesja w 1873 roku spowodowała spadek ilości zamówień i ograniczenie działalności biura, zmuszając Sullivana do opuszczenia firmy. Wyjechał do Chicago aby wziąć udział w boomie budowlanym, który nastał po wielkim pożarze miasta w 1871. Współpracował między innymi z Williamem Jenney chicagowskim architektem specjalizującym się w budynkach użyteczności publicznej. To w jego pracowni Sullivan po raz pierwszy zetknął się z wczesnymi koncepcjami wielokondygnacyjnych wieżowców. W 1874 roku udał się do Paryża by studiować w École des Beaux-Arts a po powrocie do Chicago został rysownikiem w firmie Johnston & Edleman.

1879 był rokiem przełomowym dla Sullivana i zapoczątkował najbardziej produktywny okres w jego karierze. Rozpoczął wtedy pracę w biurze Dankmara Adlera by już niecały rok później zostać jego wspólnikiem i partnerem w interesach. Przez ponad czternaście lat wspólnie zaprojektowali szereg budynków wyróżniających się nie tylko formą ale i innowacyjnością, przyczyniając się tym samym do rozwoju i popularyzacji nowej struktury w architekturze amerykańskiej jaką były właśnie wieżowce.  Wśród najsłynniejszych prac tego zespołu wymienić należy Auditorium w Chicago z 1889 roku czyli niezwykły wielofunkcyjny budynek, który zawierał w sobie teatr oraz hotel i biura umiejscowione w przylegającej do głównej bryły 17-sto piętrowej wieży. Inne równie słynne i rozpoznawalne to między innymi Chicago Stock Exchange z 1894 czy Prudential Building w Buffalo ukończony w 1895. Ale Sullivan z równym powodzeniem odnajdywał się także w dziedzinie  budownictwa mieszkalnego czego świetnym przykładem jest projekt domu dla Jamesa Charnleya z 1892.

Kryzys który wybuchł z 1893 roku nie oszczędził branży architektonicznej. Brak zamówień i pogłębiająca się recesja zmusiła architektów do podjęcia decyzji o rozwiązaniu spółki. Sullivan otworzył samodzielną praktykę skupiając się głównie na projektowaniu banków, sklepów i kościołów znajdujących się w małych miejscowościach. W każdym z tych projektów odnaleźć można echa jego dewizy "form follow function"  oznaczającej że forma dekoracji nie powinna przesłaniać funkcji obiektu. Do końca życia pozostawał aktywny zawodowo. Zmarł 14 kwietnia 1924 roku w Chicago w wieku 67 lat.
Louis Sullivan
Projekt domu Jamesa  Charnleya to jeden z najsłynniejszych obiektów mieszkalnych zaprojektowanych przez Sullivana. Swój udział w jego powstawaniu miał także nieznany jeszcze wtedy szerzej Frank Lloyd Wright zatrudniony w firmie Sullivana na stanowisku rysownika. Budynek ten wyróżnia się spośród otaczającej go zabudowy niezwykle prostą, wręcz ascetyczną i pozbawioną praktycznie zdobień elewacją z cegły i wapienia. Sullivan odszedł od typowej dla stylu wiktoriańskiego zewnętrznej ornamentyki na rzecz bardziej abstrakcyjnych form, noszących znamiona nowego, bardziej nowoczesnego nurtu w projektowaniu. Symetryczna bryła kryje w sobie wnętrze zdominowane przez centralnie położone atrium. Wznosi się ono od poziomu pierwszego piętra aż do świetlików znajdujących się na dachu. Po jego obu stronach zlokalizowane są pomieszczenia mieszkalne, które w przeciwieństwie do fasady są bogato zdobione głównie formami roślinnymi – ulubionym motywem Sullivana. Budynek ten, wkrótce po ukończeniu budowy w 1892 roku, okrzyknięty został kluczowym dziełem ówczesnej architektury. Jest też najlepszym dowodem kreatywności i nowatorskiego podejścia do projektowania tak niespotykanego duetu jakim był zespół tworzony przez Louisa Sullivana i Franka Lloyda Wrighta. 

GC

fot. wikipedia.org
 

Maj 2016
data dodania: 2016-05-30

Na Biennale Architektonicznym w Wenecji pojawiło się wiele propozycji godnych odnotowania, ale największy rozgłos przypadnie, jak się wydaje, reprezentującemu Szwajcarię Christianowi Kerezowi. Wzniesiona przezeń, trudna do opisania w słowach, „struktura” (najprościej byłoby mówić o pustym w środku obłoku z betonu), ostentacyjnie organiczna, przypominająca późne rzeźby Magdaleny Abakanowicz, jest powszechnie odczytywana jako pochwała pracy ręcznej i ludzkiego trudu, przeciwstawionego... więcej...

data dodania: 2016-05-29

Architektura ratunkowa, projekty domów i pomieszczeń przewidzianych na tymczasowe, wymuszone okolicznościami locum to – na szczęście – rzadko eksplorowana nisza w działalności biur projektowych. Zwykle jest to działanie w sytuacji dużego ograniczenia – surowca, miejsca, środków inwestycyjnych, czasu. Nieraz udaje się jednak to ograniczenie przemienić w sztukę: czy udało się to w przypadku prób adaptowania do celów mieszkalnych kontenerów transportowych, co doczekało... więcej...

data dodania: 2016-05-27

Skoro „skyscraper” całkiem udatnie przełożono na polski jako „drapacz chmur”, jak należałoby przełożyć „skyhanger”? „Zwis z nieba” – nie, to nie brzmi dobrze. Tymczasem na wynalezienie lepszego odpowiednika mamy najwyżej 230 lat – zdaniem słoweńskich projektantów, około roku 2250 skyhangers zagoszczą w naszych miastach.

więcej...
data dodania: 2016-05-25

W tradycyjnych projektach domów po miedź sięgano przy planowaniu armatury (co jest, swoją drogą, ryzykownym pomysłem, biorąc pod uwagę jak łatwo rozszczelniają się miedziane złącza). Projektanci namawiają czasem zleceniodawców na miedziane klamki, okucia czy żyrandole, i mają rację: ciepły, herbaciano-złoty blask nie ma sobie równych. Ale, jak się okazuje, po miedziane pręty można sięgnąć również z myślą o uporządkowaniu przestrzeni. Zastosowano... więcej...

data dodania: 2016-05-24

Rekultywacja nieużytków zawsze kusi urbanistów i projektantów. Najczęściej udaje się splantowanie terenu; czasem, po jego uzbrojeniu udaje się wznieść całkiem pokaźne pagórki; ich określenia, funkcjonujące wśród miejscowych („Śmieciowa górka” lub „Hałdy”) najczęściej zdradzają ich rodowód. Czasem udaje się wnieść park rekreacji... więcej...

data dodania: 2016-05-23

Motyw szachownicy i figur szachowych nieraz wykorzystywany był w projektach domów i ogrodów, nieraz odwoływano się również do kart, warcabów, kości do gry. Ale żeby dominującym motywem wnętrza stała się gra w „jengę”, czyli układanie drewnianej wieży, z której następnie możliwie delikatnie usuwa się klocek po klocku?

więcej...
data dodania: 2016-05-19

Przy budowie domu z dwojga złego lepiej jest przesadzić z izolacją dźwiękochłonną niż ją zaniedbać. Nienaturalną, głuchą ciszę  zawsze rozproszyć może muzyka ambient lub vintage’owy, blaszany budzik. Na torturę kapiącej wody, motocyklistów kompensujących swoje kompleksy zdjęciem tłumika lub bezpruderyjnych kotów nic nie zdołamy poradzić.

więcej...
data dodania: 2016-05-18

Jeszcze przed dziesięciu laty każda wiadomość o „domu pasywnym” na forach i portalach architektonicznych miała urok nowości. Dziś miesięcznie powstają dziesiątki, jeśli nie setki takich budynków, a niemiecki Pasivhaus Institute opublikował właśnie online bazę certyfikowanych elementów budowlanych z całego świata, które można wykorzystywać przy budowie domu z „zerowym bilansem energetycznym”.

więcej...
data dodania: 2016-05-17

Publicyści i eksperci, komentujący najnowsze decyzje ustawodawcze Sejmu RP, poświęcili już sporo uwagi nowelizacji Ustawy o księgach wieczystych i hipotece. Dopiero teraz okazuje się jednak, że konsekwencją nowelizacji mogą być kłopoty z uzyskaniem znaczącego kredytu na budowę nowego domu na nieruchomości rolnej.

więcej...
data dodania: 2016-05-16
Projekty budowli użyteczności publicznej w rodzaju muzeów są zwykle kilkaset razy droższe niż plany budynków jednorodzinnych. Podobna proporcja obowiązuje przy kosztorysie ich budowy. A jednak warto przyglądać się laureatom Nagrody Roku SARP, jeśli chcemy, żeby nasz dom wpisywał się w ład przestrzenny. więcej...
data dodania: 2016-05-13
Domki na drzewie stanowią od lat atrakcję dla małych i większych, często stanowiąc uzupełnienie projektu ogrodu i domu jednorodzinnego. Umocować podest na wysokości najniższych gałęzi potrafi prawie każdy. Ale żeby zafundować sobie spacer na wysokości gniazd i najwyższych gałęzi? Do tego potrzeba lasu.

więcej...
data dodania: 2016-05-12

Wszelkie nowatorskie projekty, zakładające szybkie wznoszenie obiektów z niekonwencjonalnych materiałów, mają jedną piętę achillesową: z czegokolwiek zrobione by zostały cegły, płyty czy kostki, należy je w jakiś sposób łączyć. To zaś po pierwsze wydłuża proces budowy, po drugie – fatalnie utrudnia ewentualne zmiany: rozbierana ceglana ściana zamienia się oczywiście w stos gruzu, ale nawet demontaż prefabrykowanych elementów pochłania... więcej...

data dodania: 2016-05-10

Nadchodzi lato: coraz częściej może nam się robić gorąco, a nawet duszno, ilekroć otrzymamy kolejny rachunek za prąd. Lodówka, chłodziarka, dwa wiatraki, klimatyzacja... Czy naprawdę nie da się zaprojektować domu jednorodzinnego, który oddawałby możliwie wiele ciepła bez wspomagania?

więcej...
data dodania: 2016-05-09

Zwykle wybór między „przezroczystym” i „niewidocznym” jest prosty: wznosząc dom, decydujemy się zwykle na duże okna, czasem na przeszklone drzwi czy fragment ściany. Tak, gdzie chcemy oddzielić przestrzeń, wznosimy ściany, zwykle też nie ma mowy o przeszklonych drzwiach czy oknie do łazienki. Co jednak, jeśli marzy nam się „przejście”, stworzenie już to ze względów estetycznych, już – ekonomicznych ścian nieprzezroczystych,... więcej...

data dodania: 2016-05-08

Wykorzystywanie luster do pokrycia elewacji budynków jest praktyką częstą nie tylko na polskiej prowincji, ale i w większych ośrodkach: dość wspomnieć na chicagowski Trump International Hotel czy John Hancock Tower w Bostonie. Współcześnie jednak coraz częściej obserwujemy skłonność architektów do wykorzystywania na dużą skalę luster w przestrzeni miejskiej: z jednej strony mają one tworzyć iluzję „przestrzenności”, rozległości otaczających... więcej...

data dodania: 2016-05-07

Nie, nie chodzi w tej nocie o nierzetelną ekipę budowlaną, chociaż zapewne wielu z tych, którzy stawiają dom, nieobce są podobne doświadczenia. Wręcz odwrotnie: budowniczowie, których zdecydowała się zatrudnić pracownia Gramazio Kohler Architects są niezwykle pracowici, wręcz niezmordowani i – podobnie jak ich bardziej znani kuzyni – morderczo wręcz precyzyjni. Tak, mowa o dronach.

więcej...
data dodania: 2016-05-04

Jak często w zamawianych przez nas projektach domów zwracamy uwagę na kształt i formę schodów? Zmuszeni do dbałości o fundamenty, izolację cieplną, stropy i okna zbyt często zapominamy, jaką rolę w ukształtowaniu przestrzeni wnętrza może mieć to niezbędne narzędzie do komunikacji między różnymi poziomami domu.

więcej...
data dodania: 2016-05-03

Architektura wydaje się być domeną bezruchu: solidne osadzenie fundamentów, stabilność ścian przez stulecia były najbardziej elementarną i niezbywalną cechą każdego projektu domu. W czasach ekologii, ergonomii i podążania (czasem – dosłownie) za słońcem doczekaliśmy się domów obracających się wokół własnej osi.

więcej...
data dodania: 2016-05-01

Gruz pochodzący z wyburzania starych części domu lub choćby drobnych prac remontowych zawsze stanowi wyzwanie. Jak go zagospodarować, a przede wszystkim, czy można go powtórnie wykorzystać? Czy musimy słono płacić za jego wywóz firmom od recycklingu, czy lepiekj zdecydować się na przetworzenie go we własnym zakresie?

więcej...