Nie pod jednym sztandarem: pod jednym uchwytem
Autorzy większości projektów domów jednorodzinnych skupiają się na tym, co stanowi „substancję architektoniczną”: fundamentach, stropach, elewacji i instalacji. Owszem, dopracowane projekty zawierają czasem rady dotyczące stolarki kuchennej czy drzwiowej, doboru dachówki czy rynien tak, by współgrały z elewacją. Nawet jednak tak skrupulatni projektanci rzadko zajmują się odcieniem rynien, kształtem skrzynek na listy, a już niemal niczyjej uwagi nie przykuwa tak niepozorny fragmnt „małej architektury”, jak.. uchwyt na flagi. A szkoda.
Szkoda, bo jest to jeden z tych obszarów gdzie, jak się okazuje, unifikacja zaszła najdalej, z fatalnym skutkiem dla wyglądu naszych domów, kamienic i rezydencji. Redakcja portalu zadała sobie trud przejrzenia ponad stu witryn hipermarketów budowlanych. Prawda jest porażająca: od Koluszek po Suwałki w Polsce kupić można 7 (słownie: siedem) rodzajów uchwytu na flagi. Trzy typu „rura przyspawana pod kątem prostym do płytki” (wariant na jedną, dwie lub trzy flagi). Jeden typu „rura przyspawana na płasko do płytki” (dwa warianty, na flagę lub na dwie). I jeszcze dwa typu „przykręcane do balustrady balkonowej”: na jedno lub dwa drzewca. O, przepraszam, można jeszcze wybrać (nie wszędzie) materiał: stal szlachetna, oksydowana albo aluminium. Tak więc – na kilka milionów domów w Polsce – mamy do dyspozycji 21 rodzajów uchwytów.
A przecież nie zawsze tak było. Na kilkunastu portalach poświęconych przedwojennej architekturze można wypatrzyć dziesiątki niepowtarzalnych uchwytów: dostojnych, mosiężnych, antykwizujących, ale też nowoczesnych, ze stalowych rur – tyle, że najwyraźniej kutych na indywidualne zamówienie, dopasowanych stylistycznie do fasady, ogrodzenia, latarń ulicznych.
(fot. Jacek Olecki, ul. Dobra 8 w Warszawie)
Oczywiście, można pocieszać się, że „bywało gorzej”: jedne PRL-owskie osiedla straszą do dziś pourywanym pętlami z drutu, inne pamiętają czasy, gdy robotnicy wtykali w mokry jeszcze tynk obtłuczoną szyjkę flaszy: trochę za wąska, ale po ostruganiu drzewce mieściło się w niej jakoś, czy to 1 maja, czy 22 lipca.
Być może jednak warto nie dać za wygraną i – skoro już wznosimy swój wymarzony dom – poświęcić jeszcze kilkaset złotych i zamówić u kowala kuty uchwyt na flagę? A może udałoby się w Polsce odnowić tradycję, którą dziś znamy tylko z obyczajowych filmów amerykańskich, a kto starszy, z lektury skandynawskiej sagi o Muminkach – wciągania flagi na stojący na trawniku przed domem, śnieżnobiały maszt? Dziś takie rozwiązania stosują niemal wyłącznie firmy, które chętnie słyszą trzepot własnych bannerów – może można by na masztach wieszać i poważniejsze flagi?
Inna rzecz, oczywiście, jakie i czyje sztandary pragnęlibyśmy przed domem wywieszać.