W Rotterdamie udało się to już rok temu: projektant i architekt Daan Roosegaade, zafascynowany reformowaniem przestrzeni miejskich, zgromadziwszy na Kickstarterze odpowiednie środki, uruchomił w centrum Rotterdamu… odkurzacz miejski. Nie, nie chodzi o jedną z tych huczących maszyn, które suną środkiem jezdni, przesypując śmieci na chodnik: siedmiometrowa Wieża Antysmogowa filtruje w ciągu godziny 30.000 metrów sześciennych powietrza miejskiego, oczyszczając je z cząsteczek kurzu, drobin gumy pochodzących z opon, a przede wszystkim – smogu.

Oczywiście, jest to jedynie kropla – a właściwie obłoczek – w morzu potrzeb, ale zarazem coś więcej niż czcza demonstracja: 30 tys. metrów sześciennych to ilość, zużywana przez kilka tysięcy osób: turyści, biegacze i zwykli przechodnie, którzy przystają na rogu Vierhavensstraat 52, przekonują, że w tym miejscu naprawdę lepiej się oddycha. Wydatek zaś, po zgromadzeniu funduszy na rozruch, jest nieznaczny: Wieża Roosegaade’a, nastawiona na maksymalnie wydajny tryb pracy, zużywa w ciągu godziny tyle prądu, co spory bojler.

W odróżnieniu od filtrowania z zanieczyszczeń pomieszczeń zamkniętych, podobnego oczyszczania powietrza miejskiego nigdy nie uda się, rzecz jasna, doprowadzić do końca: Wieże Roosegaade’a mogą przynieść ulgę przechodniom i mieszkańcom w obrębie kilkudziesięciu metrów, w gruncie rzeczy chodzi tu jednak o demonstrację i mobilizację opinii publicznej. Świetnie zdały sobie z tego sprawę władze ChRL, które najpierw zaprosiły projektanta na kilkumiesięczne tournée po Chinach, należących do najbardziej zanieczyszczonych państw świata, następnie zaś zapowiedziały wzniesienie kopii wieży w co najmniej 10 miastach.

Sam Roosegaade, czerpiący niemałe profity z innych dokonań designerskich, nie ukrywa, że w tym przypadku zależy mu na mobilizacji opinii publicznej. Wskazuje na to zresztą rozwinięcie jego akcji: w żartobliwie-ceremonialny sposób gromadzi on pył i cząstki smogu, gromadzące się w filtrach maszyny, „spiekając” je następnie w specjalnym piecu jubilerskim w kostki przypominające małe, czarne diamenty i sprzedaje jako kamienie półszlachetne: jeden karat „kamienia smogowego” kosztuje tyle co prąd, pozwalający wieży pracować przez kolejną godzinę: kupując więc „smogową kolię” można podarować Rotterdamowi nawet kilkadziesiąt tysięcy metrów sześciennych świeżego powietrza.

Być może warto zaprosić Roosegaade’a również do jednego z najbardziej zanieczyszczonych miast Polski, jakim jest Kraków? Istnieje właściwie tylko jedno ryzyko z tym związane: smogu, pochodzącego m.in. ze starych pieców węglowych, jest pod Wawelem tyle, że należałoby się liczyć z poważną inflacją nowych kamieni półszlachetnych”: surowca na filtrach zebrałoby się tyle, że „kamieniem smogowym” można by raczej mościć ulice niż przeznaczać go na kolie.