Pochwała krągłości

Zwykło się przypuszczać, że budownictwo stoi pionem i poziomnicą. To prawda, ale też.. cyrklem. W wielu projektach domów jednorodzinnych i budynków publicznych za wyjątkowo eleganckie i uszlachetniające uważa się wprowadzenie elementów okrągłych, owalnych lub sferycznych. Choćby dlatego, że świadczy to o kunszcie budowniczego.

Naturalnie, historycy sztuki znaleźliby bez liku przykładów na wycinek koła w architekturze: od starożytnych rotund i aren, poprzez romańskie łuki i sklepienia, aż po oświeceniowe cenotafy. Może jednak nie ma potrzeby sięgać tak daleko? Ostatecznie, za szczyt wykwintu w epoce gierkowskiej uważano tzw. łuki Karwowskiego, czyli półokrągłe zwieńczenie otworu drzwiowego...

Żarty na bok. Oczywiście, nie ma potrzeby ani przystrzygać w kule drzewek ogrodowych, ani masakrować wnętrza domu jednorodzinnego absurdalnymi, nie tłumaczącymi się w żaden sposób łukami. A jednak warto zagadnąć projektanta, czy nie warto zdecydować się na łukowaty kształt jednej ze ścian bądź tam, gdzie jest ona niezbędna, klatki schodowej. Żeby postawić wygiętą ścianę, wystarczą odpowiednie kształtki: więcej już zachodu byłoby z kulistym dachem.

Są jednak tacy, którzy idą dalej. Firma Steven Holl Architects w stanie Nowy Jork zbudowała dom jednorodzinny o wnętrzach w kształcie wycinków kuli – i z dodatkowymi, obłymi elementami. Cały projekt dopracowywany był na papierze i w komputerze dłużej niż zwykle – bo też jego założenie filozoficzne to szereg sfer, przecinających główny trapezoid. Większość sferycznych ścian wniesiono z odkszałconego nad parą drewna, ściany zewnętrzne pokryto Poraverem, czyli napylanymi szklanymi kulkami, o dużej termoizolacji.

Studio Morphosis z Michigan poszlo o krok dalej,w znosząc przed gmachem głownym tamtejszej politechniki gigantyczny, zwężający się na końcach „magnes” z ciemnego włókna węglowego – rzekłbyś, magnetytowy gadżet na biurko powiększony stukrotnie. Niepotrzebny? Wydumany? Ale też przyciągający najwięcej wspomniej studentów jednej z najstarszych uczelni technicznych w Stanach.

Warto coś zaokrąglić w nowym domu. Bodaj ścianę garażu. [ws]