Czy tężnia solankowa nie jest dobrym pomysłem na wyposażenie domu jednorodzinnego – a jeśli zależy nam na sławie lokalnego dobroczyńcy, możemy rozważyć wzniesienie jej na placyku przy sklepie? Gałązki, solanka, pompa – i dobroczynna dla wszystkich zmęczonych polskich płuc chmura.

Tężnie (pyszna, staropolska nazwa dowodzi, że rozwiązanie to jest mocno zakorzenione w polskiej tradycji) znano i wznoszono od czasów późnego średniowiecza. Idea konstrukcyjna jest za każdym razem taka sama: wnętrze rusztowania wypełnione jest niewielkimi gałązkami (najczęściej tarniny, choć w grę wchodzą również inne rośliny iglaste), po których ścieka pompowana w tym celu solanka: często krąży w obiegu zamkniętym, przepompowywana wielokrotnie, aż do uzyskania odpowiedniego zagęszczenia.

W epoce nowożytnej tężnie wznoszono głównie przy warzelniach soli i do celów ściśle przemysłowych. W wieku XIX, wraz z rozwojem balneologii, lepszym rozpoznaniem chorób płuc oraz doskonaleniem innych metod zagęszczania soli tężnie stały się przede wszystkim miejscem terapii: powstający przy okazji ściekania i parowania solanki aerozol zawiera pół (te dobre pół) tablicy Mendelejewa, przede wszystkim sole jodu, bromu i potasu.

W czasach, o których piszemy, budowa tężni o przemysłowej wydajności stanowiła potężną inwestycję: dziś, w epoce „trzeciej młodości” tężni nic prostszego jak budować lekkie, nieraz przenośne, kilkumetrowe konstrukcje: wydajne, energooszczędne i stosunkowo tanie. Istnieją warianty przeznaczone do instalacji w domach – nie większe niż kominek gazowy lub telewizor dawnego typu – istnieją równie niewielkie „outdoorowe”, jakie fundują sobie nieraz władze miejscowości aspirujących do miana uzdrowiska. W obu przypadkach – miło wiedzieć, że w epoce grafenu i nanotechnologii to się nie zmienia – rdzeniem rozwiązania pozostają srebrzące się od kryształów soli gałązki, To lepszy symbol zdrowia niż opatrzony już wąż eskulapa. (ws)