Wrzeciono z chmur
Skoro „skyscraper” całkiem udatnie przełożono na polski jako „drapacz chmur”, jak należałoby przełożyć „skyhanger”? „Zwis z nieba” – nie, to nie brzmi dobrze. Na wynalezienie lepszego odpowiednika mamy najwyżej 230 lat – zdaniem słoweńskich projektantów, około roku 2250 skyhangers zagoszczą w naszych miastach.
W roku 2250, jeśli wszystko pójdzie dobrze, populacja Ziemi liczyć sobie będzie 50 mld osób – i najbardziej dojmującym będzie głód ziemi mieszkalnej oraz uprawnej. Na wypadek, gdybyśmy nie opracowali jeszcze mechanizmu syntezy białka ani nie skolonizowali Marsa rozwiązaniem mogą być - jak sugerują dwaj słowaccy architekci, Michal Ganobjak i Martin Koiš – uwieszony na wielokilometrowej stalowej linie stacji orbitalnej Skyhanger, kołyszący się nieco powyżej linii zabudowy miejskiej.
Naturalnie, liczba zmiennych, zarówno jeśli idzie o rozwój cywilizacji, jak materiałoznawstwo i architekturę jest zbyt duża, by podobne pomysły traktować do końca poważnie. Ale też redakcja czasopisma architektonicznego eVolo urządza podobne konkursy z myślą raczej o gimnastykowaniu wyobraźni i przygotowywaniu projektantów domów jednorodzinnych do wyszukiwania niestandardowych rozwiązań i zastosowań dla istniejących materiałów.
Warto spojrzeć pod tym kątem na, bagatela, 120-metrowe wrzeciono, ważące kilkaset tysięcy ton, jako na dowód na wiarę w potęgę stalowych lin i EFTE, czyli opisywanego już na łamach KBProjekt tetrafluoroetylenu, niejako „szkła organicznego” nowej generacji. Liny służyć mają umocowaniu Skyhangera do stacji orbitalnej: dodatkowa 'kotwica' ma go stabilizować w gruncie planety, a pływy, napięcia i szarpnięcia neutralizować ma duży zbiornik wodny, umieszczony u dołu całej struktury, który służyć miałby hodowli ryb. Decydujące znaczenie przypadło jednak EFTE, z którego wykonane być mają ściany całego wrzeciona: dzięki przejrzystym ścianom oraz systemowi 'światłowodów', promienie słoneczne miałyby szanse dotrzeć do wszystkich upraw, również tych znajdujących się najbliżej osi wrzeciona.
Lepiej nie zastanawiać się nad konsekwencjami jakiejkolwiek katastrofy Skyhangera w gęsto zabudowanym terenie (a innych terenów, zgodnie z założeniami architektów, nie będzie), można też zastanawiać się, czy nie bezpieczniej byłoby plantować nowe uprawy na powierzchni pływających sztucznych wysp niż w odpowiednikach Zeppelinów z połowy XXIII wieku. Warto jednak, by projektanci wzięli pod uwagę również optyczną atrakcyjność i ergonomię wrzecionowatej struktury: może miałaby sens instalacja tego rodzaju „kapsuł” podczepionych już nie do stacji orbitalnej, lecz stropu wysokiej hali lub liny rozpiętej między dwoma budynkami? (ws)