DOMY - DWORKI
Dwór był tradycyjną siedzibą polskiej szlachty. W dawnej Rzeczpospolitej stały dziesiątki tysięcy dworów, rozsianych po wielu miejscowościach. Były to budynki okazałe, górujące nad okolicą, świadczące nie tylko o stanie posiadania ich właścicieli, ale także pochodzeniu i przywiązaniu do tradycji. Dworki budowano na podmurówkach, najczęściej na planie prostokąta. Do dziś z tej ogromnej liczby budynków przetrwało bardzo niewiele, ale obraz dworu, utrwalony w literaturze, sztuce czy filmie, nadal wywiera silne wpływy we współczesnym budownictwie.
Cechą charakterystyczną projektu domu, wzorowanego na dworku, jest prostota formy i zachowanie symetrii – taki dom ma zazwyczaj kształt prostokąta, a znakiem rozpoznawczym jest ganek, wsparty na kolumienkach. To istota sprawy, ganek musi być dostosowany do bryły budynku i harmonijnie zaprojektowany. Warto przed wyborem ostatecznego projektu obejrzeć ich więcej, by porównać, jak rozwiązano właśnie sprawę ganku.
Dworki mają także większe, bardziej masywne dachy niż inne budynki a na nich – zamiast zwykłych okien – lukarny, czyli pionowe okna, doświetlające poddasze, wyodrębnione z połaci dachu. Ten ostatni powinien być zrobiony nie z blachodachówki, ale tradycyjnej dachówki albo gontu. Dla większych miłośników tradycji może być też strzecha. Bardzo nieładnie wyglądają w domu – dworku okna dachowe.
Dwór to budynek zdecydowanie parterowy, a masywny dach powoduje, że sporej części poddasza nie da się wykorzystać. W zwykłych domach z poddaszem użytkowym wysokość ścian kolankowych projektuje się na około 1,50 metra, natomiast w projektach dworkowych – nawet o jedną trzecią mniej. Warto jednak rozejrzeć się za projektem, w którym udało się w udany sposób rozwiązać ten dylemat. Okna w domu w stylu dworu powinny być rozmieszczone symetrycznie i być raczej prostokątne niż kwadratowe, uroku dodadzą im też okiennice. W tradycyjnych dworkach okna są po prostu małe, dominują ściany, współczesne technologie pozwalają na budowanie większych otworów okiennych, ale i w tym przypadku należy pamiętać o proporcjach.
Kolejna ważna cecha – domu w stylu dworku nie można postawić na byle jakiej, małej działce. Powinniśmy dysponować nieco większą przestrzenią, ponieważ do efektownego wyglądu domu dworku konieczne jest jego wyeksponowanie. Nie chodzi nawet o budowę na wzgórzu, choć to byłoby najciekawsze rozwiązanie, ale posadzenie wokół drzew, zaprojektowanie zieleni czy kolistego podjazdu. Warto także pamiętać, że konieczne obecnie pomieszczenia gospodarcze czy garaż trzeba będzie dostosować do kształtu domu. Idealnym rozwiązaniem jest postawienie garażu w pewnej odległości od domu, jeśli jest to niemożliwe, to takie umieszczenie go, by nie rzucał się w oczy – na przykład z boku lub z tyłu budynku.
Planując budowę domu w stylu dworku, warto od razu pomyśleć o ogrodzie, jaki będzie go otaczał i rozplanować ewentualne drzewa, alejki oraz roślinność. Naturalnie, im więcej miejsca, tym lepiej, można wtedy puścić wodze fantazji, ale generalnie chodzi o to, że dom w stylu dworkowym to nie tylko sam budynek, ale także cała otaczająca go reszta.
Robert Rusek