jest to dokument, który inwestor otrzymuje w drodze decyzji administracyjnej z właściwego dla lokalizacji działki Wydziału Architektury w Starostwie Powiatowym. Umożliwia ono zgodne z prawem rozpoczęcie robót budowlanych.
Do wniosku o pozwolenie na budowę należy dołączyć (wg. Ustawy Prawo Budowlane Art. 33 pkt. 2, z późn. zm.):
1) 4 egzemplarze projektu budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami wymaganymi przepisami szczególnymi. Dodatkowo wymagane jest zaświadczenie, potwierdzające wpis na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego projektanta adaptującego projekt do działki inwestora. W rozumieniu Prawa Budowlanego "projektantem" jest osoba, która opracowuje pełny projekt budowlany (składający się z: projektu zagospodarowania działki, projektu architektoniczno-budowlanego, oświadczeń o zapewnieniu dostaw mediów oraz geotechnicznych warunków posadowienia). Od autorów części architektoniczno-budowlanej nie wymaga się w/w zaświadczenia.
2) oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane,
3) decyzję o warunkach zabudowy (WZ) lub wypis z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Pozwolenie na budowę powinniśmy teoretycznie otrzymać w terminie 65 dni roboczych od daty złożenia wniosku. Jeżeli starosta nie wyda w terminie 65 dni, od daty złożenia wniosku decyzji, to organ wyższego szczebla ma prawo nałożyć karę. W każdym przypadku przekroczenia ustawowego terminu wydania decyzji prowadzi się odrębne postępowanie.
Od pozwolenia budowę można się odwołać w przeciągu 14 dni od momentu jego wydania. W przypadku braku jakichkolwiek odwołań po tym terminie decyzja staje się prawomocna i można przystąpić do budowy.
Pozwolenie na budowę traci swoją ważność jeśli w okresie 3 lat od jego wydania nie zostały podjęte prace budowlane.
Pozwolenie na budowę może być wydane tylko i wyłącznie osobie, która złożyła wniosek oraz posiada pełne prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.
Zgodnie z obecnym Prawem Budowlanym pozwolenia na budowę nie wymaga budowa:
1) obiektów gospodarczych związanych z produkcją rolną i uzupełniających zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej:
a) parterowych budynków gospodarczych o powierzchni zabudowy do 35m2, przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80 m,
b) płyt do składowania obornika,
c) szczelnych zbiorników na gnojówkę lub gnojowicę o pojemności do 25m3,
d) naziemnych silosów na materiały sypkie o pojemności do 30 m3 i wysokości nie większej niż 4,50m,
e) suszarni kontenerowych o powierzchni zabudowy do 21 m2 ;
2) wolno stojących parterowych budynków gospodarczych, wiat i altan oraz przydomowych oranżerii (ogrodów zimowych) o powierzchni zabudowy do 25 m2, przy czym łączna liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać dwóch na każde 500 m2 powierzchni działki;
3) indywidualnych przydomowych oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,50m3 na dobę;
4) altan i obiektów gospodarczych na działkach w rodzinnych ogrodach działkowych o powierzchni zabudowy do 25 m2 w miastach i do 35 m2 poza granicami miast oraz wysokości do 5 m przy dachach stromych i do 4 m przy dachach płaskich;
5) wiat przystankowych i peronowych;
6) budynków gospodarczych o powierzchni zabudowy do 20 m2, służących jako zaplecze do bieżącego utrzymania linii kolejowych, położonych na terenach stanowiących własność Skarbu Państwa i będących we władaniu zarządu kolei;
7) wolno stojących kabin telefonicznych, szaf i słupków telekomunikacyjnych;
8) parkometrów z własnym zasilaniem;
9) boisk szkolnych oraz boisk, kortów tenisowych, bieżni służących do rekreacji;
10) miejsc postojowych dla samochodów osobowych do 10 stanowisk włącznie;
11) zatok parkingowych na drogach wojewódzkich, powiatowych i gminnych;
12) tymczasowych obiektów budowlanych, niepołączonych trwale z gruntem i przewidzianych do rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce w terminie określonym w zgłoszeniu, o którym mowa w art. 30 ust. 1, ale nie później niż przed upływem 120 dni od dnia rozpoczęcia budowy określonego w zgłoszeniu; zwolnienie to nie dotyczy obiektów, które mogą znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu przepisów o ochronie środowiska;
13) gospodarczych obiektów budowlanych o powierzchni zabudowy do 35 m2, przy rozpiętości konstrukcji nie większej niż 4,80 m, przeznaczonych wyłącznie na cele gospodarki leśnej i położonych na gruntach leśnych Skarbu Państwa;
14) obiektów budowlanych piętrzących wodę i upustowych o wysokości piętrzenia poniżej 1 m poza rzekami żeglownymi oraz poza obszarem parków narodowych, rezerwatów przyrody i parków krajobrazowych oraz ich otulin;
15) przydomowych basenów i oczek wodnych o powierzchni do 30 m2;
16) pomostów o długości całkowitej do 25 m i wysokości, liczonej od korony pomostu do dna akwenu, do 2,50 m, służących do:
a) cumowania niewielkich jednostek pływających, jak łodzie, kajaki, jachty,
b) uprawiania wędkarstwa,
c) rekreacji;
17) opasek brzegowych oraz innych sztucznych, powierzchniowych lub liniowych umocnień brzegów rzek i potoków górskich oraz brzegu morskiego, brzegu morskich wód wewnętrznych, niestanowiących konstrukcji oporowych;
18) pochylni przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych;
19) instalacji zbiornikowych na gaz płynny z pojedynczym zbiornikiem o pojemności do 7 m3, przeznaczonych do zasilania instalacji gazowych w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych;
20) przyłączy: elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych i telekomunikacyjnych;
21) urządzeń pomiarowych, wraz z ogrodzeniami i drogami wewnętrznymi, państwowej służby hydrologiczno-meteorologicznej i państwowej służby hydrogeologicznej:
a) posterunków: wodowskazowych, meteorologicznych, opadowych oraz wód podziemnych,
b) punktów: obserwacyjnych stanów wód podziemnych oraz monitoringu jakości wód podziemnych,
c) piezometrów obserwacyjnych i obudowanych źródeł;
22) obiektów małej architektury;
23) ogrodzeń;
24) obiektów przeznaczonych do czasowego użytkowania w trakcie realizacji robót budowlanych, położonych na terenie budowy, oraz ustawianie barakowozów używanych przy wykonywaniu robót budowlanych, badaniach geologicznych i pomiarach geodezyjnych;
25) tymczasowych obiektów budowlanych stanowiących wyłącznie eksponaty wystawowe, niepełniących jakichkolwiek funkcji użytkowych, usytuowanych na terenach przeznaczonych na ten cel;
26) znaków geodezyjnych, a także obiektów triangulacyjnych, poza obszarem parków narodowych i rezerwatów przyrody;
27) instalacji telekomunikacyjnych w obrębie budynków będących w użytkowa
Należy jednak pamiętać, że większość z tych obiektów wymaga zgłoszenia, w terminie do 30 dni przed rozpoczęciem prac.