element konstrukcyjny przekazujący na podłoże gruntowe całość obciążeń budowli. Pod wpływem przekazywanych obciążeń dochodzi do odkształceń gruntu, co z kolei powoduje osiadanie budowli. W związku z tym, dobór odpowiedniego rozwiązania fundamentu (sposobu posadowienia budynku) ma zapewnić:
- minimalne i równomierne osiadanie budowli oraz jej stateczność
- właściwą głębokość posadowienia (na warstwie gruntu o odpowiedniej nośności i poniżej głębokości przemarzania gruntu)
- łatwość wykonania
- zabezpieczenie budowli przed zawilgoceniem
W budownictwie stosuje się następujący podział fundamentów:
Bezpośrednie - przekazujące obciążenia bezpośrednio na grunt:
- ławy fundamentowe
- stopy fundamentowe (pod słupami, kolumnami);
- płyty fundamentowe - w przypadku trudnego do posadowienia gruntu
- ruszty fundamentowe (stosowane na gruntach słabo nośnych w celu zwiększenia sztywności);
- skrzynie fundamentowe (stosowane na terenach szkód górniczych);
- bloki fundamentowe (najczęściej przyczółki mostowe)
Pośrednie - przekazujące obciążenie pośrednio (w przypadku gruntu nie nadającego się do posadowienia bezpośredniego).
- pale fundamentowe
- studnie
Fundamenty powinny być posadowione na 5-10 cm warstwie chudego betonu, brak tego elementu powoduje, że na styku z gruntem mieszanka betonowa miesza się z nim, powodując jego porowatość w tym miejscu, zmniejszając jego wytrzymałość i odporność na zamarzanie.