jest to urządzenie odzyskujące ciepło z zużytego powietrza wywiewanego z budynku.
Powietrze wywiewane z poszczególnych pomieszczeń domu, poprzez system kanałów wentylacyjnych dostarczane jest do wymiennika ciepła znajdującego się w rekuperatorze gdzie przez specjalną powłokę wykonaną z materiału dobrze przewodzącego ciepło, ogrzewa powietrze nawiewane do wnętrza budynku. Strumienie powietrze (kierunek) mogą być zgodne, krzyżujące się lub przeciwne. Zdecydowanie najlepsze jest trzecie rozwiązanie, przy którym można uzyskać skuteczność nawet około 85% (85% ciepła zostaje odzyskane).
Skuteczność instalacji zależy między innymi od wielkości urządzenia, izolacji przewodów, czy też parametru spręż-siła rekuperatora (jeśli jest za mały spręź, to powietrze może nie dotrzeć do nawiewników w pomieszczeniach).
Wprowadzenie stosowanych obecnie energooszczędnych rozwiązań dla budownictwa spowodowało niebezpieczne pogorszenie się warunków "powietrznych" wewnątrz pomieszczeń. Stolarka okienna i drzwiowa o dobrych parametrach szczelności powoduje, że standardowa wentylacja grawitacyjna nie zdaje egzaminu. W pomieszczeniach (przy stosowaniu wentylacji grawitacyjnej) następuje nagromadzenie niepożądanych składników w powietrzu, takich jak: dwutlenek węgla, para wodna czy też kurz.
Wentylacja mechaniczna z rekuperatorem zapewnia stałą wentylację budynku nie wymagającą otwierania czy rozszczelniania okien oraz korzystania z tradycyjnych kominów wentylacyjnych.
Obecnie coraz częściej już na etapie projektowania uwzględnia się możliwy montaż instalacji z rekuperatorem (brak murowanych kominów wentylacyjnych).
Rekuperator składa się z wymiennika ciepła, dwóch wentylatorów wymuszających przepływ powietrza, nagrzewnicy oraz filtrów
- wentylatory - elementy niezwykle istotne w całej instalacji. Nie należy na nich oszczędzać. Tanie wentylatory łopatkowe mogą nie podołać ciągłej pracy, ponadto mogą okazać się zbyt głośne. Zastosowanie wentylatorów łożyskowych o niewielkiej mocy eliminuje powyższe problemy.
- nagrzewnica - jest to element instalacji, który wymaga zasilania prądem. Jest on konieczny do zasilania grzałek, które ochraniają wymiennik przed oszronieniem na skutek zetknięcia się wilgotnego powietrza wywiewanego z mroźnym napływającym. Grzałki działają jedynie okresowo. Dodatkowego zużycia energii można jednak uniknąć, poprzez umieszczenie w instalacji specjalnej przepustnicy, która odcina dopływ zimnego powietrza w momencie oszronienia.W tym czasie rekuperator pobiera ciepłe z wnętrza budynku. W instalacji przez krótki czas krąży zatem powietrze nie odświeżane. Po odszronieniu przepustnica ponownie przełącza rekuperator na dopływ powietrza z zewnątrz.
- obudowa - jej zadaniem jest tłumienie odgłosów pracy rekuperatora.
- filtry - powinny być dostosowane do potrzeb mieszkańców domu, ze szczególnym uwzględnieniem alergików. Muszą być regularnie poddawane czyszczeniu.