GOTOWE I INDYWIDUALNE PROJEKTY DOMÓW
Z trzydziestu tysięcy dworków, jakie istniały w Polsce przed II wojną światową, do naszych czasów przetrwał zaledwie tysiąc. Użytkowane przez różne państwowe instytucje, przede wszystkim gospodarstwa rolne, popadały w ruinę, a często były rozebrane do fundamentów przez okoliczną ludność, na materiały budowlane. Z obserwacji tych dworków, które przetrwały, płynie pouczające spostrzeżenie: chociaż są podobne do siebie, niektóre nawet bardzo, to nie znajdziemy dwóch takich samych. Na każdym jego budowniczowie, a także właściciele, wycisnęli indywidualne piętno. Tymczasem obecnie bardzo wiele osób decyduje się na tzw. projekty gotowe domów jednorodzinnych.
Projekty gotowe domów jednorodzinnych można znaleźć w specjalistycznych pismach poświęconych budownictwu, katalogach wydawanych przez biura projektowe, a nawet w urzędach gmin, gdzie oferują je urzędnicy. Ceny tych projektów są bardzo przystępne, co sprawia, że znajdują wielu nabywców. Projekt gotowy jest dokumentacją, którą trzeba będzie zaadaptować do konkretnej lokalizacji domu i podłoża geologicznego.
W polskim prawie budowlanym nie istnieje pojęcie projektu gotowego. Tzw. projekt wielokrotnego zastosowania pojawia się jedynie w rozporządzeniu ministra infrastruktury, wyłącznie w kontekście warunków prawnych, pozwalających na wykorzystanie takiego projektu. Podstawowym wymogiem jest spełnienie przez budynek określonych norm: bezpieczeństwa konstrukcji, wytrzymałości ogniowej, standardów dotyczących termoizolacyjności, wentylacji i wielu innych. Dom musi też być wzniesiony zgodnie z uwarunkowaniami urbanistycznymi, określonymi dla danego terenu, takimi jak dopuszczalna wysokość, dozwolona powierzchnia zabudowy działki, odległość od ulicy lub drogi. Projekt budynku - zarówno architektoniczny, jak i budowlany oraz wykonawczy - może zatem dotyczyć wyłącznie konkretnej lokalizacji. Oznacza to, że nabywca tzw. projektu wielokrotnego zastosowania musi wynająć projektanta, który weźmie na siebie odpowiedzialność prawną za przystosowanie tego projektu do konkretnej działki.
Ludzie tak chętnie kupują projekty gotowe i wynajmują architektów tylko do ich dostosowania do konkretnej działki, bo projekty robione na indywidualne zamówienie są bardziej kosztowne. Jednak zamawiając projekt indywidualny, dom można zaprojektować tak, by zaoszczędzić i na budowie, i na późniejszej eksploatacji, a przede wszystkim tak, żeby był idealnie dostosowany do potrzeb jego mieszkańców i, o czym nie należy zapominać, do otoczenia. Architekci nie mają jakiegoś sztywnego cennika, przyjmuje się pewną procentową zależność ceny projektu od wartości inwestycji, a więc projekt niedużego domu jednorodzinnego można zamówić za kilka-kilkanaście tysięcy złotych.
Paweł Jasica